Boże Narodzenie w dniu pogańskiego święta? Nauka mówi jasno: to mit!

Często w tygodniach poprzedzających Święta możemy usłyszeć, że chrześcijanie obchodzą Boże Narodzenie w dniu pogańskiej uroczystości. Czy tak jest w rzeczywistości? Prace wybitnego polskiego znawcy tematyki wczesnochrześcijańskiej ks. prof. Józefa Naumowicza całkowicie obalają ów mit!

Choć w popularnym poglądzie na temat rzekomo pogańskiej genezy daty świąt Bożego Narodzenia jest ziarnko prawdy, to jednak całą ideę należy wyrzucić na śmietnik historii. Owo ziarenko to obecność kultu indo-irańskiego bóstwa Mitry na terenach Imperium Rzymskiego w pierwszych wiekach po Chrystusie. I tu zasadniczo zgodność omawianego mitu z faktami się kończy, gdyż – jak podaje w swoich pracach naukowych ks. prof. Józef Naumowicz – starożytne źródła historyczne nie informują nas, by wyznawcy mitraizmu świętowali coś 25 grudnia.

Z kolei rzymska uroczystość „słońca niezwyciężonego” co prawda przypadała tego dnia, jednak miała charakter drugorzędny i pojawiła się bardzo późno. – Nie ma żadnych dowodów historycznych potwierdzających, że to pogańskie święto istniało już przed IV wiekiem, a więc zanim pojawiło się Boże Narodzenie. Nawet gdybyśmy założyli, że obchodzono je już wtedy, nigdy nie było ono ani specjalnie ważne, ani tak popularne, by musiało zostać zastąpione przez Boże Narodzenie. Kościół rzymski miał swoje, czysto chrześcijańskie racje, by przyjąć datę 25 grudnia na świętowanie narodzin Zbawiciela – zauważył w rozmowie z „Gościem Niedzielnym” autor m.in. takich książek jak „Narodziny Bożego Narodzenia” i „Prawdziwe początki Bożego Narodzenia” dodając, że gdyby katolicy potrzebowali „przysłonić” jakieś pogańskie święto, to swoją uwagę skierowaliby w stronę innych rzymskich uroczystości. Na brak walki z tą drugorzędną pogańską uroczystością wskazuje także nieobecność krytyki owego święta w tekstach antycznych kaznodziejów chrześcijańskich.

Skąd więc pomysł, by wysuwać tak absurdalne oskarżenia pod adresem radosnej uroczystości? Cóż, dla niektórych radykalnych odłamów protestantyzmu święto Bożego Narodzenia wcale nie było wesołe. Fundamentaliści protestanccy czasów nowożytnych przekonywali bowiem, że wszelkie uroczystości niewymienione wprost w Piśmie Świętym są… pogańskie. I to właśnie takie ugrupowania religijne stały za nieuzasadnionymi historycznie zarzutami pod adresem świąt.

Warto też wspomnieć, że angielscy prezbiterianie oraz szkoccy purytanie wprowadzili w swoich krajach zakazy i kary za świętowanie Bożego Narodzenia! O ile jednak Anglicy w miarę szybko wycofali się z przepisów, o tyle Szkoci trwali przy nich jeszcze po II wojnie światowej! Oba państwa jednak niezbyt mocno kojarzą się nam ze świątecznymi celebracjami. Co innego Stany Zjednoczone. Okazuje się jednak, że i tam bywały okresy, w których radykalnie protestancka większość zakazywała w części stanów celebrowania barwnych i radosnych świąt obchodzonych przez katolików, prawosławnych i bardziej umiarkowanych ewangelików. W końcu jednak i Amerykanie w roku 1870 zdecydowali, że 25 grudnia będzie świętem federalnym. Do teraz natomiast niechętni Bożemu Narodzeniu pozostają Świadkowie Jehowy i Adwentyści Dnia Siódmego.

Wobec wysuwanych przez nich nienaukowych zarzutów sugerujących pogański charakter Bożego Narodzenia należy pamiętać, że za datą 25 grudnia nie stoi żadne rzymskie święto, ale zmiany w świecie przyrody. Mówimy wszak o momencie przełomowym – gdy dzień przestaje się skracać, a noc: wydłużać. Symbolika tej daty ma więc potężną moc: noc i ciemność kojarzone z grzechem i śmiercią odnoszą klęskę, triumfuje zaś światłość łączona w tradycji biblijnej z wyczekiwanym Mesjaszem. Celebrowanie Jego Przyjścia na świat właśnie w takim dniu wydaje się więc całkowicie rozsądne w sytuacji naszej niewiedzy na temat konkretnej daty Narodzenia Pańskiego, zaś zamiast mówić o pogańskiej genezie należy raczej dostrzec piękno i głębię symboliki.

Michał Wałach

Więcej od autora

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Zobacz także

Najnowsze

Ranking najpiękniejszych kobiet świata. Na którym miejscu znalazły się Polki?

Uroda i urok Polek to temat rzeka. Rozpisywali się o nich poeci, powstawały piosenki, obrazy czy filmy. Z patriotycznego niemal obowiązku wszyscy godzili się...

Anglia jak Arabia Saudyjska? Zaskakująca zmiana w Premier League

Sędziowie angielskiej Premier League uznawanej za najlepszą piłkarską ligę na świecie otrzymali nietypowe zalecenia. Chodzi o wprowadzanie dodatkowych przerw w grze. Ma być to...

Książę William w Polsce

Trwa drugi dzień roboczej wizyty księcia Williama w Polsce. Dziś Książę William złożył wieniec przed grobem Nieznanego Żołnierza, a następnie w Pałacu Prezydenckim spotkał...

Biden odtajnia informacje. Czy dowiemy się, skąd wziął się koronawirus?

Joe Biden podpisał w poniedziałek ustawę, która wymaga odtajnienia informacji związanych z pochodzeniem koronawirusa. Na tej podstawie amerykański wywiad ujawni informacje na temat pandemii....

Kolejny zjazd Akademii Samorządu za nami

Za nami kolejny, już IV zjazd Akademii Samorządu edycji 2022/2023. Odbył się on w dniach 17-19 marca br w podwarszawskich Falentach. Jak zawsze obfitował...

Warsztaty medialne w warszawskim Domu Edukacji Medialnej

17.marca br. w Domu Edukacji Medialnej (DEM) odbyły się Warsztaty medialne pod hasłem „Co lubi kamera?”.  Młodzi adepci dziennikarstwa podczas spotkania z Aleksandrem Bulge...

Zatrzymanie siatki szpiegów w Polsce. Jest oświadczenie NATO

Siatka szpiegowska pracująca dla Rosji została rozbita przez polskie służby. W ubiegłym tygodniu funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymali sześć osób. Jak ustalił RMF FM zatrzymani...

Debata “Media w obliczu wojny – co zmienił konflikt na Ukrainie?”

Pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę dotknęła niemal każdą sferę naszego życia. Obserwujemy to nie tylko w aspektach takich jak gospodarka czy polityka, ale również...