Słowa i zwroty po ukraińsku, które warto znać, by lepiej pomagać uchodźcom!

Brutalna agresja Rosji na Ukrainę spowodowała, że setki tysięcy mieszkańców napadniętego kraju szuka pomocy poza granicami własnej Ojczyzny. Wobec tego, że Ukraińcy – szczególnie kobiety, dzieci i osoby starsze – przybywają do naszego kraju, warto byśmy poznali chociaż kilka zwrotów w ich języku oraz podstawowe zasady, które ułatwią wzajemne zrozumienie.

Powitanie

Tutaj sprawa jest dość prosta, gdyż zarówno polskie jak i ukraińskie powitania brzmią bardzo podobnie. Chcąc jednak ułatwić oraz umilić pobyt w Polsce ludziom, którzy z powodów rosyjskiej napaści uciekli z własnych domów, warto zapamiętać takie słowa jak:

prywit = cześć

dobroho ranku = dzień dobry (do południa)

dobryj deń/dobroho dnia = dzień dobry (po południu)

dobryj weczir/dobroho weczora = dobry wieczór.

Pożegnanie

Tutaj także widać przynależność obu języków do grupy słowiańskiej oraz bliskie sąsiedztwo i kulturowe związki dwóch narodów. Dlatego też bez trudu Polak i Ukrainiec zrozumieją się nawet gdy każdy z nich będzie mówił w swoim ojczystym języku w sposób wyraźny i spokojny. Jednak w obliczu uchodźstwa taka sytuacja może być trudna do osiągnięcia, dlatego warto znać wyrazy takie jak:

buwaj = cześć

papa = jak polskie pa

do pobaczenia = do zobaczenia

dobranicz = dobranoc

Zwroty grzecznościowe

diakuju = dziękuję

budź łaska/bud’ łask = proszę

nema za szczo = nie ma za co

pereproszuju = przepraszam (gdy zaczepiamy kogoś i mamy pytanie)

wybaczte = przepraszam (w znaczeniu przeprosin)

ta niczoho = nic się nie stało

niczoho strasznoho = nic strasznego

szcziro diakuju = bardzo dziękuję

zaproszujemo = zapraszamy

Przedstawienie się

jak Was zwaty = jak się Pan/Pani nazywa? („Wy”, a więc Pan/Pani/Państwo, używamy w stosunku do osoby starszej, w formie oficjalnej oraz – tak jak po polsku – w liczbie mnogiej)

jak Tebe zwaty = jak Ty masz na imię? (do osoby z którą jesteśmy na „ty” / młodej)

Mene zwaty… = mam na imię…

Podstawowe pytania

jak sprawy? = co słychać?

dozwolite? = czy można?

Wy choczete komus podzwonyty? = czy chce Pan/Pani/Państwo do kogoś zadzwonić (w domyśle: z mojego telefonu)?

Wy holodni? = czy jest Pan/Pani/Państwo głodny/a/i?

choczete szczos wypyty? = czy chce się Pan/Pani/Państwo czegoś napić? (kawa i woda brzmią tak samo jak w języku polskim, z kolei herbata to „czai”, co łatwo zapamiętać poprzez podobieństwo z polskim słowem „czajnik”)

Wy zahubylysja? = czy zgubił się Pan/Pani/Państwo?

kudy Wy choczete dojichaty? = gdzie chce Pan/Pani/Państwo dotrzeć?

szczo Wam potribno = czego Wam/Pani/Panu potrzeba?

wse w porjadku? = czy wszystko w porządku?

jak Wam dopomohut? = jak Panu/Pani/Państwu pomóc?

szczo u Was bolyt? = co Pana/Panią/Panią boli?

Wam potribne misce dlia prożywannia? = czy potrzebuje Pan/Pani/Państwo miejsca do pozostania (np. na nocleg)?

czy pryjmajete Wy jakis liky szczodnja? = czy przyjmuje Pan/Pani/Państwo jakieś lekarstwa codziennie?

czy majete jich z soboju? = czy ma je Pan/Pani z sobą?

w Was jakas alerhija? czy ma Pan/Pani alergię na coś?

możete howoryty powilno? = czy może Pan/Pani/Państwo mówić powoli?

Ważne słowa

likarnia = szpital

likar = lekarz

wchid = wejście

wychid = wyjście

stancija = stacja

zaczyneno = zamknięte

lwartyra = mieszkanie

mahazyn = sklep

jiża = jedzenie

pyty = napój

Pocieszenie

Wy w bezpeci = jest Pan/Pani/Państwo bezpieczny/a/i

my z Wamy = jesteśmy z Wami/z Panem/z Panią

buty chorobrym = badź/badźcie dzielni

sestry ta braty = siostry i bracia

Różnice między językiem polskim a ukraińskim, których świadomość ułatwi wzajemne zrozumienie

Często nasza głoska „g” to w języku ukraińskim „h”

Często nasze „rz” po ukraińsku występuje jako „r”

Możemy spodziewać się, że nasze „ę” i „ą” w języku ukraińskim będą w podobnych słowach występować jako inna samogłoska (np. „u”)

Polskie „o” często może występować w ukraińskim jako „i”

Niektóre słowa mogą zawierać więcej samogłosek (np. mleko – moloko / głowa – holowa)

Nasze miękkie „ci” zwykle w języku ukraińskim spotkamy jako twardsze „ty”

Ukraińskie bezokoliczniki kończą się twardym „ty” (np. mówić – howoryty)

Przymiotniki w rodzaju męskim zakończone są na „-yj” lub „-ij”.

Ukraińska grażdanka/cyrylica (ukrainska abetka)

Bardzo przydatna we wzajemnym rozumieniu może okazać się znajomość alfabetu ukraińskiego. W ten sposób unikniemy sytuacji, w której dwa bardzo zbliżone słowa stają się niezrozumiałe z powodu szybkiej lub chaotycznej wymowy.

Litera w alfabecie ukraińskim = polski odpowiednik [wymowa]

А а = A a

Б б = B b

В в = W w

Г г = H h (twarde H)

Ґ ґ = G g

Д д = D d

Е е = E e

Є є = Je je

Ж ж = Ż ż

З з = Z z

И и = Y y

I i = I i

Ї ї = Ji ji

К к = K k

Л л = L l (Ł / ł)

М м = M m

Н н = N n

О о = O o

П п = P p

С с = S s

Т т = T t

У у = U u

Ф ф = F f

Х х = Ch ch (bliskie polskiemu)

Ц ц = C c

Ч ч = Cz cz

Ш ш = Sz sz

Щ щ = Szcz szcz

Ю ю = Ju ju

Я я = Ja ja

Ь ь = Znak miękki (zmiękczający, po literze Л powoduje, że Ł czyta się jako L, zaś po Ж wymowa z Ż zamienia się na Ź, a po Ч Cz zmienia się w Ć).

Należy przy tym pamiętać, że alfabet pisany (tak samo jak w języku polskim) w przypadku niektórych liter mocno różni się od alfabetu drukowanego.

Należy także pozostać realistą i pamiętać, że pewnych trudności komunikacyjnych i tak nie da się uniknąć, a nauczenie się obcego języka – nawet tak bliskiego – wymaga czasu. Jednak przyswojenie najbardziej podstawowego słownictwa z pewnością stanie się wyrazem dobrej woli i dowodem na nasze serdeczne nastawienie do ludzi pozostających w potrzebie, zaś otwarte serce i umysł z pewnością umożliwią rozwiązanie trudności wynikających z posługiwania się odrębnymi językami.

Tekst powstał na podstawie wiedzy własnej oraz materiałów opublikowanych w serwisach: facebook.com/JezykoweKontrowersje + ukrainski.online + radiopogoda.pl

Michał Wałach

Więcej od autora

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Zobacz także

Najnowsze

Ciemna strona aplikacji randkowych – Oszustwa i fałszywe profile

W erze cyfrowej aplikacje randkowe cieszą się rosnącą popularnością. Jednak w miarę jak stają się one powszechniejsze, pojawiają się pewne kwestie dotyczące bezpieczeństwa użytkowników....

Sylwia Peretti przerywa milczenie po stracie syna. Zadaje też ważne pytania…

Jak pamiętamy w połowie września br w Krakowie doszło do tragicznego wypadku. W jego wyniku zginął m.in. syn celebrytki i gwiazdy TVN, Sylwii Peretti....

Koniec problemów z weselami. Ich organizacją zajmie się sztuczna inteligencja!

Nie od dziś wiadomo, że planowanie wesela to niełatwa sztuka. Przyszli małżonkowie z odpowiednim wyprzedzeniem muszą zarezerwować stosowną salę, zadbać o wyrafinowany, a zarazem...

Wieniawa szczerze o filmie Holland. Internauci nie mieli litości

Julia Wieniawa wypowiedziała się ostatnio na temat głośnego filmu Agnieszki Holland pt. "Zielona Granica." Oto, co powiedziała.  Julia Wieniawa jest jedną z najbardziej znanych gwiazd...

Roksana Węgiel podpadła znajomym. Oto powód

Jak informują plotkarskie portale w ostatnim czasie młoda gwiazda "podpadła" swoim znajomym. Czu naprawdę piosenkarka zmieniła się? Do tej pory słynęła raczej ze skromności...

Młodzi sportowcy zrobili to po meczu. Nagranie hitem (WIDEO)

Pewni młodzi sportowcy zdecydowali się w taki sposób kończyć każdy mecz. Do sieci trafiło nagranie, które już jest hitem Internetu.  W ostatnim czasie licealiści z...

Problemy w szkole najczęstszym źródłem problemów psychicznych u dzieci

Rozpoczęcie roku szkolnego to dla jednych dzieci radosne spotkanie z przyjaciółmi, dla innych najbardziej stresujące wydarzenie roku. Zdrowie psychiczne coraz większej liczby młodych ludzi...

Przedstawiamy najdziwniejsze flagi świata!

Flagi państwowe są ważnym elementem identyfikacyjnym każdego narodu. Są nie tylko symbolem, ale także odzwierciedleniem historii, kultury oraz wartości. Jako Europejczycy jesteśmy przyzwyczajeni raczej...