Przedwczesna inicjacja seksualna to jedno z ryzykownych zachowań młodzieży, a naukowcy nie mają wątpliwości, że tego typu relacje skutkują konkretnymi, negatywnymi konsekwencjami, zaś ich występowanie ma związek m.in. z problemami w życiu osobistym oraz nastawieniem mediów. Mimo takiego zdiagnozowania problemu wiek podjęcia współżycia jest niski i ciągle spada. Nie bez wpływu na taki stan rzeczy pozostają media.
„Zdaniem Laurence’a Steinberga oraz Kathryn C. Monahan, młodzież jest nieustannie epatowana treściami seksualnymi w programach telewizyjnych, podczas oglądania filmów, teledysków i w Internecie. Zebrane badania wskazują, że treści o charakterze erotycznym (w tym rozmowy o seksie, namiętne pocałunki, dotykanie i wyraźny stosunek seksualny) pojawiają się w 70% wszystkich programów telewizyjnych, a także w 68% emitowanych koncertów (w tempie przekraczającym cztery sceny na godzinę). Obecność treści seksualnych w czasie najwyższej oglądalności to sześć scen na godzinę. Jak piszą badacze, trudno przeprowadzić dokładną analizę natężenia treści seksualnych w przekazach skierowanych do młodzieży, ponieważ ilość filmów i stron internetowych o charakterze erotycznym czy pornograficznym jest w każdym momencie nieograniczona (Steinberg, Monahan, 2010)” – czytamy w pracy pt. „Wczesna inicjacja seksualna młodzieży – przyczyny i konsekwencje” autorstwa Barbary Jankowiak i Anny Gulczyńskiej (Poznań 2014).
„Prowadzono także badania wykazujące znaczenie mediów w podejmowaniu wczesnej aktywności seksualnej. Uczeni z Amerykańskiej Akademii Pediatrii stwierdzili, że około dwie trzecie programów telewizyjnych zawiera treści o charakterze seksualnym, co może przyczynić się do podejmowania przedwczesnego współżycia seksualnego. Autorzy przytoczonych badań dowiedli na podstawie analizy regresji czynnikowej, że nastolatkowie, którzy oglądali więcej treści seksualnych, byli bardziej skłonni do inicjowania współżycia i podejmowania bardziej zaawansowanych czynności seksualnych w kolejnym roku. Zmniejszenie ilości treści o charakterze seksualnym w telewizji stanowi istotny element profilaktyki podejmowania przedwczesnych kontaktów płciowych (Collins [et al.], 2004). Inne badania sugerują, że licealiści, którzy oglądają programy telewizyjne o wysokiej zawartości seksualnej, są bardziej aktywni seksualnie (Pardun, L’Engle, Brown, 2005)” – przytaczają autorki publikacji.
Media to jednak tylko jedno ze źródeł problemu. Z danych zebranych przez prof. Zbigniewa Izdebskiego wynika, że prawdopodobieństwo przedwczesnej inicjacji seksualnej zarówno w przypadku dziewcząt jak i chłopców wzrasta w sytuacji intensywnego lub wyczynowego uprawiania sportu, palenia papierosów i braku wiary religijnej. Specyficznie męskimi czynnikami są dobre warunki materialne, kiepskie wyniki w nauce oraz mieszkanie w internacie. Większy wpływ na wystąpienie tego zachowania ryzykownego u młodych kobiet mają natomiast rodzice kierujący, a zarazem wymagający i ostrzy lub niekonsekwencji/nieinterweniujący, istotnym czynnikiem są także złe relacje między rodzicami, brak właściwej atmosfery w rodzinie i kiepskie samopoczucie w domu.
Dodatkowo czynnikami zwiększającymi ryzyko zaistnienia zachowań problemowych u młodych mężczyzn jest picie piwa, upijanie się, częste spędzanie wieczorów z rówieśnikami oraz dostęp do sporej ilości funduszy wydawanych zgodnie z własną wolą. U dziewcząt z kolei wymienia się używanie amfetaminy, picie piwa, upijanie się, obcowanie z rówieśnikami w trakcie wieczorów, palenie papierosów i wagarowanie. Naukowcy wskazują ponadto, że polscy nastolatkowie w wieku 15 lat mający za sobą inicjację seksualną to osoby używające substancji psychoaktywnych, źle nastawione do szkoły oraz mające mniejsze ambicje w dziedzinie edukacji ponadpodstawowej.
Przedwczesna inicjacja seksualna nie tylko wynika z występowania w życiu młodego człowieka negatywnych, a niekiedy wręcz patologicznych zjawisk, ale dodatkowo rodzi nowe problemy i patologie.
Podjęcie współżycia w młodym wieku zwiększa ryzyko podejmowania ryzykownych zachowań płciowych w późniejszym okresie. Wczesna inicjacja ma ponadto wpływ na prawdopodobieństwo wystąpienia choroby przenoszonej drogą płciową oraz zajście w ciąże.
„Z analiz prowadzonych przez Billa Alberta, Sarah Brown i Christine M. Flanigan (2003) wynika, że seksualnie aktywne młode nastolatki mają średnio więcej partnerów seksualnych, w tym wielu jednoczesnych partnerów seksualnych, i często angażują się w ryzykowne zachowania seksualne zwiększające ryzyko nieplanowanej ciąży i chorób przenoszonych drogą płciową. Z innych badań wynika, że w Stanach Zjednoczonych na czterech aktywnych seksualnie nastolatków jeden zaraża się chorobą przenoszoną drogą płciową (Steinberg, Monahan, 2010). Analizy prowadzone przez Sarah R. Moore, Kathryn Paige Harden oraz Jane Mendle (2014) wykazały, że kobiety, które rozpoczęły wcześniej współżycie seksualne, miały mniej trwałe relacje seksualne w przyszłości” – podają Barbara Jankowiak i Anna Gulczyńska zauważając, że zgodnie z wiedzą naukową skuteczna profilaktyka przedwczesnej aktywności seksualnej powinna być dostosowana do płci.
Warto przy tym dodać, że mimo rozwoju medycyny choroby weneryczne cały czas stanowią bardzo poważne zagrożenie dla zdrowia i życia (zarówno w bliskiej, jak i dalekiej przyszłości), a wobec części z nich nauka ciągle pozostaje bezradna. Jednocześnie antykoncepcja nie gwarantuje bezpieczeństwa porównywalnego z najskuteczniejszą metodą ochrony zdrowia seksualnego: wstrzemięźliwością.
Michał Wałach
