W czwartej części słownika polsko-młodzieżowego prezentujemy garść popularnych terminów używanych przez młodych ludzi w naszym kraju. Część z tych wyrażeń to nowości. Niektóre jednak mają długą, a czasami wręcz bardzo długą historię. Miłej lektury!
Essa – słowo wyrażające zadowolenie lub radość. Może zostać wykorzystane przy powitaniu lub pożegnaniu. Niesie ze sobą ładunek pozytywnych emocji wobec kogoś oraz oznacza dobry humor towarzyszący wypowiadającemu słowo.
Dwudzionek – synonim słowa weekend pochodzący od zbitek słów: dwa oraz dzień. Choć bywa używane przez młodzież, to określenie powstało w odległej przeszłości. Warto bowiem zauważyć, że na brak potrzeby tłumaczenia angielskiego wyrażenia weekend uwagę zwracał już Julian Tuwim.
Prestiż – słowo używane w młodzieżowym slangu nie różni się znaczeniowo od literackiej polszczyzny. Oznacza więc coś wartościowego czy cennego. Istotną różnicą jest natomiast fakt, że słowo prestiż jest w języku ludzi młodych stosowane znacznie częściej oraz wobec większej liczby spraw. O ile więc co do zasady prestiżowa może być np. nagroda, to dla nastolatków prestiżowy jest również jakiś szczególnie interesujący rower czy telefon. Strona Słownika Języka Polskiego PWN łączy rozpowszechnienie się słowa z popularnością jednego z YouTuberów.
Masny – wyrażenie wywodzące się z gwar śląskich i dosłownie oznaczające coś tłustego (ten sam rdzeń co w polskich słowach: masarz oraz mięso). W języku młodzieżowym używane jest wobec czegoś wartościowego, cennego, wybitnego, a spopularyzował je pewien YouTuber. Co ciekawe, nie tylko masny/masno, ale i kilka innych slangowych słów o pozytywnym znaczeniu wywodzi się z wyrażeń kulinarnych: tak powstało wyrażenie suto, tłusto i wypasiony – podaje sjp.pwn.pl.
Eluwina – forma przywitania się powstała od słowa „elo” i spopularyzowana przez jednego z internetowych twórców. Wyraz zajął 3. miejsce w plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku PWN 2019.
Beka – słowo na sytuację śmieszną, zabawną, ale też zaskakującą.
Tozależyzm – wyrażenie pochodzące od słów „to zależy” i dostosowane do zasad budowania nazw ideologii w języku polskim. Mimo tego termin określa postawę zdystansowania wobec ideologii i systemów moralnych oraz poszukiwania najlepszych rozwiązań danych problemów poprzez głęboką refleksję historyczną, społeczną, ekonomiczną itd., a nie w oparciu o gotowe odpowiedzi udzielane przez poszczególne prądy myślowe. Tozależyzm stroni od radykalnych rozwiązań i kładzie nacisk na refleksję, omówienie zagadnienia i zbadanie potencjalnych konsekwencji przyjęcia konkretnego modelu odpowiedzi na problem. Termin wiąże się z YouTube’owymi kanałami Wojna Idei oraz Szymon Mówi i ich autorem – Szymonem Pękalą, który na pytania, wyzwania i omawiane problemy często udziela odpowiedzi „to zależy”. PWN wskazuje jednak, że słowo było obecne w sieci już wcześniej. Mimo tego kapituła konkursu na Młodzieżowe Słowo Roku 2020 wyróżniła termin jako najciekawszy neologizm.
Pocisk – wyrażenie pochodzące od czynności „pociśnięcia komuś”, a więc wyszydzenia go, zażartowania z niego. Choć odnajdziemy wiele wyrażeń młodszych, to zdaniem PWN właśnie owo uznać należy za jedno z najważniejszych, gdyż jest to „słowo klucz współczesnej komunikacji młodzieży, panuje dziś kultura pocisku”. W roku 2017 wyraz został wyróżniony jako neosemantyzm (stare słowo o całkowicie nowym znaczeniu) w konkursie na Młodzieżowe Słowo Roku.
Mamadżer – interesujące połączenie słowa „mama” oraz „menadżer”, które celnie oddaje rzeczywistość, w których mamy pełnią jednocześnie rolę osób zarządzających życiem rodzinnym lub codziennością swojego dziecka.
Ogarniać (się) / (nie)ogar – grupa słów związana z porządkowaniem życiowych spraw lub próbami sprostaniu zadaniom wynikającym z danej sytuacji oraz ewentualnym niepowodzeniem w tej dziedzinie. Ogarniać można więc siebie, ale też daną kwestię (temat). Osoba nieogarniająca (nieogar) to człowiek mający problem z określonym wyzwaniem, ale również niepojmująca dlaczego doszło do jakiegoś zdarzenia.
Michał Wałach